
Het ontslag van Jacinda Ardern kwam voor velen als een schok. Wereldwijd werd ze alom erkend voor haar stijl van leiderschap en voor de resultaten die dat opleverde. In haar commentaar op Arderns relatie met het Nieuw-Zeelandse volk sloeg voormalig premier Helen Clarke de spijker op zijn kop door te zeggen dat Ardern "niet tegen hen preekt: ze staat naast hen".
Maar hoe weet een leider dat hij resoneert met zijn mensen? Uitgebreid onderzoek (Lips-Wiersma M., Morris, L.2017) toont aan dat mensen delen wat ze betekenisvol vinden in het leven en door in haar communicatie te verwijzen naar algemeen aanvaarde betekenissen maakt Ardern contact met mensen. Het is geen toeval dat haar communicatie zo effectief is.
De algemene betekenissen van leven en werk zijn vastgelegd in het werk van professor Marjolein Lips-Wiersma's Kaart van Betekenis hieronder:
Ardern begreep het belang van zowel realiteit als inspiratie en verweefde die twee in elke toespraak. Toen de pandemie het land bereikte, zorgde ze ervoor dat de Nieuw-Zeelanders de realiteit onder ogen zagen. Ze vroeg de mensen niet om zich geen zorgen te maken en beloofde dat alles goed zou komen. Ze erkende de potentiële verwoesting die covid-19 zou kunnen veroorzaken. "Het ergste scenario is gewoonweg ondraaglijk. Het zou het grootste verlies aan levens van Nieuw-Zeelanders in onze geschiedenis betekenen en ik wil dat risico niet nemen." Tegelijkertijd gaf ze de Nieuw-Zeelanders een inspirerende visie. Ze sprak over wat we konden bereiken, naast het afvlakken van de curve, en baseerde haar opmerkingen altijd op het huidige bewijs en wetenschappelijk advies. Dit werd in The Atlantic https://www.theatlantic.com/politics/archive/2020/04/jacinda-ardern-new-zealand-leadership-coronavirus/610237/ beschreven als "op de een of andere manier tegelijkertijd ontnuchterend en kalmerend". De betekenis wordt vastgehouden tussen het ontnuchterende (dit is nu echt) en het kalmerende (maar er is hoop). Spreken tot beide gronden mensen; ontkenning van ofwel de realiteit of inspiratie, maakt mensen angstig, boos of richtingloos.
Jacinda Ardern nam in haar mededeling ook de andere belangrijke dimensies van zinvol leven en werken op: Eenheid, Integriteit, Dienstbaarheid en Ons Volledig Potentieel Uitdrukken. In haar toespraak over Eenheid met Anderen herhaalde ze consequent dat we "er allemaal samen voor stonden", "een team van 5 miljoen", "verenigd tegen covid-19". Toen de bevolking zich zorgen maakte over de tienduizenden Nieuw-Zeelanders die terugkeerden (van wie sommigen Covid hadden op het moment van hun terugkeer), en over een nieuw cluster van gevallen in Auckland, begonnen de gevoelens van solidariteit te wankelen. Ardern probeerde de eenheid te bewaren door praktische maatregelen te nemen en samen te werken met anderen, zoals het leger, hotels en luchtvaartmaatschappijen, om manieren te vinden om Nieuw-Zeelanders veilig te houden; via veel Facebook chats sprak ze ook rechtstreeks met het publiek of met belangrijke leden van specifieke gemeenschappen.
Ardern sprak consequent over "Integriteit met jezelf". Tijdens de lockdown vertelde ze ons dat we allemaal op basis van eer werkten. In die geest werd er geld beschikbaar gesteld aan de bedrijven die van de ene op de andere dag hun inkomsten waren kwijtgeraakt: "We vertrouwen erop dat mensen eerlijk zijn, want anders duurt het te lang." Nu we de onmiddellijke crisis achter ons laten, willen mensen gerustgesteld worden dat het systeem transparant is. We zijn ervan verzekerd dat bedrijven die geld aannemen en het niet uitbetalen, worden opgevolgd; een minister die zich niet aan de regels hield, werd ontslagen en bedrijven die loon aannemen terwijl ze mensen ontslaan, worden aan de tand gevoeld. Op deze manier bleef ze ons eraan herinneren dat we in staat zijn tot integriteit en ook verantwoordelijk zijn voor een transparant systeem.
Ardern sprak ook consequent over "Dienstbaarheid aan anderen". Opgesloten als we waren, vroeg Jacinda ons om "aardig te zijn" voor elkaar, "help je buren", en dat deden we. Ze herinnerde ons aan onze gezondheidswerkers die "verder gingen dan hun plicht" en aan de bijdrage die zoveel individuen en gezinnen aan de gemeenschap als geheel leverden door familiebezoek, een goed afscheid, scholing en collegialiteit op te offeren. Ze moedigde ons aan om collectief verantwoordelijk te zijn voor het creëren van nieuwe banen en het opnieuw opbouwen van industrieën, zoals het toerisme, die verwoest zijn als gevolg van covid, als we 'de ander dekken', de huidige slogan om ons eraan te herinneren om maskers te dragen in openbare gelegenheden.
Tot slot sprak ze over de betekenis van "Volledig potentieel tot uitdrukking brengen". We hoefden de beperkingen niet passief te ondergaan, we konden creatief reageren. Jacinda ondersteunde dit met haar podcast interviews met specialisten zoals Nigel Latta, psycholoog, over het omgaan met geestelijke gezondheid; of met opvoedkundige Suzy Cato over het vermaken en opvoeden van je kinderen tijdens de lockdown, en met leiders uit het bedrijfsleven over innovatieve initiatieven die ze hadden geïmplementeerd. Veel mensen moeten nu nieuw werk voor zichzelf creëren, hun bedrijf heroriënteren of nieuwe vaardigheden ontwikkelen. De regering creëerde 11.000 nieuwe banen om het milieu te beschermen, versnelde infrastructuurprojecten om nog eens 20.000 banen te creëren en maakte leercontracten en specifieke vakopleidingen gratis.
Wanneer een leider alle dimensies van wat betekenisvol is aanspreekt, raakt de hele persoon betrokken. Als natie waren we betrokken en gemobiliseerd, in staat om onze energie zo volledig mogelijk in te zetten voor een gemeenschappelijk doel. Door een leider te hebben die zowel de realiteit als inspiratie aansprak, werden de mensen van Nieuw-Zeeland niet gedwongen om te luisteren naar wilde ongegronde fantasieën of overduidelijke ontkenning. We werden niet aangemoedigd om persoonlijke vrijheden op te eisen ten koste van alle anderen. We hoefden niet getuige te zijn van leugens, voorkeursbehandeling, vriendjespolitiek en gebrek aan integriteit bij onze leiders. We hoefden niet te zien hoe mensen gedwongen werden om met anderen te concurreren om levensreddende apparatuur. In plaats van de woede en schaamte die veel burgers overzee voelen, hebben we een stille trots in Nieuw-Zeeland opgemerkt, in wat 'we' hebben bereikt, en daarmee een eetlust om de volgende uitdaging aan te gaan.
Jacinda werd in die tijd een heilige genoemd. Dat is ze niet en zo zal ze zichzelf ook nooit zien. Ze is menselijk, gebrekkig en grappig. Maar ze is een mens die het menselijke in anderen aanspreekt door te spreken over betekenis. En dat blijft ze doen, zoals ze dat vanaf het begin van haar werk heeft gedaan.
Ook al is Jacinda afgetreden, de taak om het land te herscheppen gaat door. De kracht van het hebben van een Map of Meaning® is dat we, met zo'n raamwerk, actief ontwerp wat betekenisvol is in onze toekomst. We kunnen een samenleving creëren waarin zingeving centraal staat. Jacinda Ardern heeft overtuigend aangetoond dat begrijpen wat betekenisvol is voor mensen de kern is van goed bestuur en goed leiderschap.